Создай своё будущее-читай!

Наш адрес: с. Кызыл-Мажалык, Хомушку Василия, 80.
b-h.ckb@mail.ru

Май 2024
Пн Вт Ср Чт Пт Сб Вс
« Янв    
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
Купить билет по Пушкинской карте

Доступность и актуальность информации о деятельности библиотек, размещенной на территории организации

130 лет Буяна Бадыргы


Монгуш Буян-Бадыргы родился 25 апреля 1892 года в местечке Аянгаты Барун-Хемчикского кожууна в семье арата-табунщика Номчуга Монгуша. Он был усыновлен нойоном Хайдыпом (Буурул Ноян) Хемчикского Даа хошуна.
В 1921 году, на Всетувинском учредительном Хурале Монгуш Буян-Бадыргы был избран в первый состав Правительства республики.
В 1922 году стал заместителем Председателя Совета Министров.
В 1923 году избран Председателем Совета Министров.
В ноябре 1926 года на сессии Малого Хурала ТНР его также избрали министром финансов республики.
Он председательствовал на тройственной конференции представителей Тувы, России и Монголии в 1924 году и в немалой степени содействовал её успешной работе.
С его участием были разработаны и приняты Конституции республики 1921, 1923, 1924 и 1926 годов.
По ложному обвинению и как бывший байский чиновник Буян-Бадыргы был арестован в 1929 году, содержался в тюрьме.
В марте 1932 года на заседании Политбюро ЦК ТНРП Монгуш Буян-Бадыргы вместе с другими был необоснованно обвинен в «контрреволюционных бандитско-грабительских» действиях, участии в Хемчикском восстании «черно-желтых» феодалов в 1924 году и расстрелян.
Монгуш Буян-Бадыргы был реабилитирован спустя десятилетия.


«Чылгычынын оглундан — баштын четкен» деп, тоогулуг аян-чорук

Эрткен чус чылда Тыванын куруне тоогузунге ады арткан шылгарангай кижилернин бирээзи Монгуш Буян-Бадыргы болуп турар.
Эрги-Барлык кодээ библиотеказынга Монгуш Буян-Бадыргынын 130 хар оюнга тураскааткан «Чылгычынын оглундан — баштын четкен» деп, тоогулуг аян-чорук болуп эрткен. Ол 1892 чылдын апрель 25-те Бээ кожууннун Улуг Аянгатыда Оваалыг — Хемчигеш деп черге, Монгуш Номчула деп, чылгычынын ог-булезинге торуттунген.
Ол салгал дамчаан куруне удуртукчузу болуп амыдыралын эгелээн. Бугу Тыванын тургузукчу хуралынга Тыва Арат Республика нын Чазак даргазынга сонгуттурган баштайгы удуртукчуларнын бирээзи. Ол база анаа-ла таварылга эвес. Бодунун уезинин эртем-билиглиг кижизи. Беш дылды эки билир, улуг угаанныг, сайзыралды ыракшып коор, быжыг туруштуг кижи чораан. Тываны куруне кылдыр база делегейнин бир субьектизи кылдыр тургузуп шыдааннарнын бирээзи.
Оон ачызында Тыва 1921-1944 чылдар уезинде тускай куруне — Тыва Арат Республика бооп багай эвес амыдырап, чурттап, хогжуп келгенин тоогувустен утпайын чоруулунар.

К 130-летию со дня рождения Монгуш Буян-Бадыргы Хайдып оглу в читальном зале ЦКБ им. С.С. Сурун-оола оформлена книжно-иллюстративная выставка «Буян-Бадыргы Монгуш – Тыва куруненин ундезилекчизи».

18 марта заведующая краеведческим отделом Назын А.А. для членов литературного объединения «Мажалык» провела обзор выставки «Буян-Бадыргы Монгуш – Тыва куруненин ундезилекчизи». Рассказала о жизни и деятельности Буяна-Бадыргы, о книгах, которые представлены в выставке, прочитала его стихи.
#Краеведческий_отдел#БуянБадыргы#Ноян#130_лет#Наши_выставки#Тыва_куруненин_ундезилекчизи